عشایرایل بختیاری درمسیرحرکت وکوچ خودازاین کوه صعب العبورکه درشمال مسجدسلیمان است عبورمی کنند
اگرمایلیدازدیدنی های طبیعت مسجدسلیمان لذت ببریدفرصت راازدست ندهیدبهترین زمان برای دیدن این زیبایی هااوایل زمستان تااواسط بهارمی باشد.رگ منار-بازفت -تونل دلا -دشت لالی -تمبی -آرپنا -شیمبارو...راحتمابایددید
صدای پارس سگ هایکباره بلندشد.کریم ناتورپشت پرچین سنگی دست پاچه وهولازجاپرید.گرزش رااززمین برداشت وبه دوروبرنگاه کرد.نیمه های شب بودوتاریکی انگارغلیظ ترشده بود.کریم به آوایی گنگ ونامفهوم که ازنزدیک خاکستان کهنه می آمدگوش داد.انگارکسی درخاکستان بیت می خواند.کریم چشم تیزکردوبه ردصدانگاه کرد.هیچ چیزندید.چشم هایش انگاربه تاریکی عادت نکرده بود.چشم بست وگشود.دوباره چشم بست وگشودوبه تاریکی پیش پایش نگاه کرد.آرام دست پیش بردوپابه پاجلورفت .پشت دیواره ی کوتاه پرچین سرکج کردوازروی دیواره ی سنگی به تاریکی خیره شد.....
برگرفته ازداستان شادی های پنهانی ازمجموعه داستان نیمدری نوشته غلام رضارضائی
نان مصرفی بختیاری ها که اصطلاحانان تیری نامیده می شودازلحاظ طمع وپیشگری ازهرنوع اسراف درزمان تهیه درنوع خودبی نظیراست این نان که بسیارنازک تهیه می شودوزن تقریبی ان کمتراز۱۰۰گرم است برای طبخ ان پس ازتهیه خمیربه کمک چوب میله مانندی که درحدود۸۰سانتیمتربوده وانتهای ان پهنتر ازقسمت ابتدایی ان است چرخانده می شودتابه حدکافی نازک شودسپس ان راروی صحفه فلزی گردومحدبی که درزیران اتش است قرارداده تاپخت شودباپهن کردن هربرگه نان نان بعدی روی ان پهن می شودکه گاهی ۳۰ یا۴۰ عددنان روی هم قرارمی گیرندوبه این صورت ازحرارت نان زیرین نان رویی هم پخته می شودالبته باهرباری که نان تازه گذاشته می شوددسته نانهازیرورومی شودتادوطرف ان پخته شودبه هردسته ازاین نانهاکه پس ازطبخ روی هم گذاشته می شوندچپه می گویند
لچک نوعی روسری است که زنان بختیاری برای ارایش چهره خودخصوصادرمراسم جشن وسروربکارمی برنداین پوشش قسمتی ازسرراپوشانیده ولی موهای جلوسرازآن بیرون می ماندبرای نمای بهترلچک سطح رویی ان رابامهره های بسیارریزورنگارنگی بنام منجق که به شکل های زیباطراحی می شودتزئین می کنندلچک بوسیله بندی درزیرگلوبسته شده ودربالا وگرداگردآن ودرلبه های بندان بوسیله سکه های فلزی ویاسنگهای باارزش تزیین می شود
بردواژه ای است که درگویش بختیاری به سنگ اطلاق می شودوتوصیف بردنشانده اشاره به سنگی بلندوتراشیده داردکه درجلوصفه بردنشانده قرارگرفته است.بنای سنگی مزبورتوسط چندپلکان که درپیرامون ان واقع شده است محصورمی باشد این بناکه تقریبادر20کیلومتری مسیرمجدسلیمان به سدشهیدعباسپورقرارداردقدمت آن به نزدیک به هفتصدسال پیش ازمیلادمی رسدکه بنابه نظرگیرشمن ودیگرمستشرقین توسط پارسیان که درابتدابه منطقه بختیاری مهاجرت کردندبنانهاده شده است وتامدتهاپس ازانقراض سلسله هخامنشی نیزدارای رونق واعتباربوده که کشف اثاروواشیاومسکوکات ازاین محل که درموزه های ایران ودیگرکشورهانگهداری می شودخودگواه این مدعامی باشد.
تباربختیاری درپویه تاریخ
درموردتاریخچه تباربختیاری نظریات ضدونقیض وجوددارد.هرودت به نژادی اشاره می کندکه ازکوههای ارارات وقفقازبسوی مغرب حرکت کردندوچون به محل فعلی رسیدنددرانجااسکان یافتند.گیرشمن درکتاب ایران ازاغازتااسلام می نویسدمهاجرت قوم اریاازسرزمینهای شمالی باعث شدکه شاخه ای ازاین قوم به این منطقه امده وپایه های چندین هزارساله عیلام رابنیان نهندووجودابزارسفالی وگلی رادربختیاری که قدمت انهابه هفت هزارسال می رسد مربوط به عیلامی هایااجدادبختیاری های امروزی می داند.کورزن (1890)معتقداست که انهابجامانده ازلشکراسکندرهستندکه به کشورخودبرنگشته ودرمنطقه ماندگارشدندوواژه بختیاری ازقوم باکتریانشاط گرفته است ورقص بختیاری به رقص یونانی شبیه است .لوریمردرکتاب لهجه شناسی بختیاری معتقداست که بختیاری هاازنژادایرانی وکاملااصیلی برخودارندوباپناه بردن به مناطق کوهستانی نژادانهاازحملات بیگانگان وتهاجم تمدنهای فاتح کاملامصون مانده است.لباس زنان بختیاری شباهت بسیارزیادی به لباس زنان زردشتی دوره ساسانی داردوزبان انهابه زبان پهلوی دوره ساسانی بسیارنزدیک وازواژه های عربی وترکی و...استفاده نمی شود.درتاریخ ایران کمبریچ جلدچهارم اشاره شده است که عشایرکوهستانی ایذه و آن حدودابوموسی اشعری وسپاهیان اورابه ستوه اورده بطوریکه اعراب نتوانستندموفق به فتح این منطقه شوند.ضمن اینکه لشکریان مغول نیزقادربه تصرف منطقه بختیاری نشدند.ابن بطوطه اظهارمی کنددرهنگامی که اوبه منطقه مال امیر(ایذه کنونی )رسیدحکومت انجادردست اتابکان لربوده است.برخی مورخین بختیاری مانندحسین پژمان نیزبه تشابه گویش های کردی وبختیاری ورابطه نزدیک انهابازبان فارسی اشاره می کنندوآن رامویداین می دانندکه انهامدتهای مدیددراین سرزمین بدورازهرگونه تعرض وجودداشته اندولباس بختیاری هاوتشابه آن راباآثاربجامانده ازهخامنشیان وساسانیان مقایسه می کنند.ضمن اینکه به اعتقاداکثریت مستشرقین سرمنشااغازتمدن ایران ازاین منطقه بوده وکورش بنیانگذارهخامنشی نیزدرپارسوماش (مسجدسلیمان کنونی )بدنیاامده است .استرابون جغرافی دان یونانی در670قبل ازمیلاددرزمان اشکانیان اشاره به طایفه ای داردکه دراین منطقه کوهستانی خیلی توانابوده وتمام مردانی جنگی هستنددرزمان نادرشاه دوره صفویه وزندیه وهمچنین قاجاربوفورازبختیاری هابه عنوان قومی جنگاوریادشده است .