کتل -آیین نمایشی -تراژیک ایل بختیاری

یکی ازآئین های نمایشی –تراژدی ایل بختیاری کتل KOTAL می باشدکه به هنگام فوت یکی ازجوانان سلحشوروجنگاورویامردان بزرگ ایل درمکانی بنام ((مافه گه m afe ga))برگزارمی گردد.دراین مراسم اسبی (مادیان اصیل )راباپارچه سیاه می پوشانندگردنش رابادستمال هفت رنگ آذین کرده ،چشمان آن راسرمه کشیده ،پیشانی آن راحنابسته وافسارآن دردست یک نفرمردبه دورمکعبی بنام مافه می چرخانند.به این ترتیب مراسم عزاداری به همراه موسیقی سازچپی وخواندن اشعارمحزون آغازمی گردد.مطابق معمول ابزارمتعلق به متوفی مانندتفنگ ،شمشیر،گرز وماننداینهارابه مافه تکیه داده ویاروی اسب می گذارند.
این تل سنگی یامافه رامعمولاازهفتم وفات می سازندوبعلت زندگی کوچ نشینی ایل بختیاری ازسنگ چین های بی ملاط درست می کردنداماازدوره یکجانشینی این مکعب راباتغییرات وتزئین های دیگرمی توان مشاهده کرد.اجرای مراسم آیینی کتل یک حرکت نمادین وسمبولیک است که ژرفترین احساسات وتعلق خاطرایل رابه شخص ازدست رفته نشان می دهدکه درآن ازامکانات موسیقایی ونمایشی به نحوشایسته ای استفاده می شود.
اقتباس ازمقاله کتل نگارش حسین مددی مندرج درنشریه فرهنگ خوزستان شماره 182-فروردین سال 82